W dniach 29 września – 2 października 2015 r. przedstawicielki Koalicji Karat, na zaproszenie partnerskiej organizacji KIUY – Kinner i Utradisjonelle Yrker (Kobiety w nietradycyjnych zawodach), przebywały z wizytą studyjną w Trondheim w Norwegii.

Celem wizyty było zapoznanie się z dobrymi praktykami spoza Polski na rzecz zwiększenia liczby kobiet pracujących w nietradycyjnych zawodach. W tym celu przedstawicielki Koalicji Karat wzięły udział w konferencji „Non-traditional carreer choices and cyberbullying”, odwiedziły szkołę zawodową w Melhus i firmę budowlaną w Trondheim oraz odbyły liczne rozmowy z kobietami działającymi w KIUY i uczestnikami konferencji.

Szczegółowa relacja z wizyty studyjnej oraz konferencji kliknij  KOBIETY W NIETRADYCYJNYCH ZAWODACH

Zdjęcia z wizyty w Trondheim TUTAJ

Najważniejsze konkluzje po wizycie w Norwegii:

1. Bez względu na fakt, jak wysoce zaawansowany jest kraj w promowaniu równouprawnienia, społeczny podział ról, szczególnie zawodowych jest silnie zakorzeniony. Przykładem jest Norwegia, gdzie żywa jest ideologia, że każdy powinien mieć możliwość wyboru edukacji i pracy według własnych pragnień i możliwości. W rzeczywistości w kraju tym istniej wyraźny podział na zawody sfeminizowane, głównie związane z opieką i zdrowiem, oraz zmaskulinizowane, głównie zawody techniczne. Obecna jest też dysproporcja płac między kobietami i mężczyznami, niższe wynagrodzenia w sektorze publicznym zdominowanym przez kobiety oraz znacznie niższy odsetek kobiet niż mężczyzn pracujących na stanowiskach decyzyjnych.

2. Główne przyczyny, dla których dziewczęta  wybierają zawody postrzegane jako „kobiece” pomimo, że często są one nisko płatne, a rynek pracy jest już nasycony tą profesją są takie same w Norwegii i w Polsce:

• • utrwalone w społeczeństwie stereotypy na temat roli społecznej kobiety i mężczyzny, co często jest związane z odmiennym wychowaniem/traktowaniem chłopców i dziewczynek w domach, przedszkolach i szkołach;
  • obawa przed opinią otoczenia w przypadku wyboru nietradycyjnego zawodu;
  • brak aktualnej wiedzy na temat zawodów;
  • źle funkcjonujące, a często powielające stereotypowe podejście do zawodów doradztwo zawodowe w gimnazjach.

3. Nie uda się zmienić tradycyjnego podziału ról zawodowych na rynku pracy dopóki dziewczęta i chłopcy będą wybierali różne ścieżki edukacyjne oraz dopóki płace w zawodach sfeminizowanych będą niższe niż w zawodach zdominowanych przez mężczyzn.

4. Przełamywanie stereotypów związanych z wyborem zawodu jest opłacalne dla państwa-  lepsze wykorzystanie potencjału obywateli oraz większa kreatywność i efektywność grup, gdzie reprezentowane są obydwie płcie.

5. Aby zniwelować obecną segregację ze względu na płeć na rynku pracy konieczne są zmiany na poziomie rządowym i parlamentarnym, w szkołach, rodzinach, a także na poziomie jednostki.

6. Co należy zrobić?

• • Działania podejmowane w mieście Trondheim i okolicach są przykładem, że dużą rolę odgrywa odpowiednie zachęcenie dziewcząt w gimnazjach do wyboru nietradycyjnego zawodu. Ważne są działania podejmowane przez szkoły zawodowe (przykład szkoły w Melhus). Jednak jak pokazują doświadczenia norweskie, najwięcej dziewcząt decyduje się podjąć kształcenie w „męskim” zawodzie zachęcone przykładem innych kobiet, które już to zrobiły. Dlatego warto nagłaśniać inicjatywę sieci  KIUY „Women in non-traditional occupations” i kopiować sposób ich działania.
  • Należy usprawnić system doradztwa zawodowego w gimnazjach – przekazywanie aktualnej wiedzy o zawodach oraz doradztwo wolne od stereotypów  płci.
  • Należy podnieść status pewnych zawodów w społeczeństwie.
  • Należy skierować działania także do rodziców uświadamiając im, że dobrze jest pozwolić dziecku wybrać zgodnie z zainteresowaniami a nie stereotypami czy oczekiwaniami rodziny i otoczenia.
  • Ważna jest współpraca szkół z lokalną administracją, związkami zawodowymi, pracodawcami oraz oddolnymi inicjatywami w celu promowania wśród uczniów nietradycyjnych zawodów.
  • Należy podnieść świadomość wśród pracodawców, że środowisko pracy gdzie obecne są kobiety i mężczyźni wykonujące te same prace sprzyja efektywności i kreuje dobrą atmosferę pracy.

Donor:

Wizyta studyjna w Trondheim w Norwegii odbyła się w ramach programu „Obywatele dla demokracji” finansowanego z funduszy EOG.